Tifo,Yrd. Do. Dr. Aynur EnginCumhuriyet niversitesi Tp Fakltesi, İnfeksiyon Hst. ve Kln. Mikrobiyoloji A.B.D, Sivas,Salmonelloz,Tifo d salmonellozlar: S. typhi dndaki salmonellalarn herhangi birine bal olarak gelien infeksiyonlardr Bunlar gastroenterit, bakteriyemi, menenjit, fokal infeksiyonlar, paratifo yapabilirler Genellikle zoonotik,Tifo,Etken S. typhi Ate, konfzyon, dmeyen ate, ba ars, karn ars, rlatif bradikardi, splenomegali, lkopeni, rozeol denilen deri dkntleri ile karakterize olan sistemik bir infeksiyon hastal Kaynak insan,Enterik ate,Daha ok bat literatrnde kullanlan, yanlzca S. typhi nin deil, tifo kliniine benzer hastalk yapan dier bakterilerin de etken olduu infeksiyonlara verilen daha geni kapsaml bir terimdir rnek: S. paratyphi A,B,C,Salmonella,Serotip = false species (Kauffman-White snflamas) Salmonella enteritidis Group O Antigens; H1:H2 Salmonella Jerusalem C 6, 7, 14 ; z10:lw Salmonella Typhimurium B 1, 4, 5, 12 ; i:1,2 Salmonella Entebbe 1, 4, 12, 27 ; z:z6 Salmonella Typhi D 9,12,Vi ; d:- Salmonella Israel 9,12 ; e,h:e,n,z15,Salmonella typhi,Gram (-), aerop, kapslsz, sporsuz, haraketli Dier salmonellalardan farkl olarak glukozdan asit oluturur, gaz oluturmaz TSİ besiyerinde H2S oluturur Vi antijeni, tek serotipi vardr 9 ve 12 spesifik O antijeni Flajellar H antijeni d,Salmonella,Laktoz(-), H2S (+), İndole (-), Simmons Citrate (+),Tifoda epidemiyoloji,Kaynak insan (hasta, tayc) Hastann dk, idrar, kusmuu ile bol miktarda bakteri atlr Tayclarn dks ileFekal-oral yolla bulaKontamine gda yada suyun kullanm ile bular Tifolu hastann kulland eya bula kayna olabilir Karasinekler mekanik olarak tarlar Su, buz, toz ve kuru atklarda haftalarca canl kalabilir,Tifoda epidemiyoloji,Su ve kanalizasyon sorunu olan lkelerde sk DSne gre dnyada ylda 16-17 milyon hasta Ylda 600.000 lm Gelimi lkelerde (endemik alanlara seyahat) lkemizde endemik bir hastalktr Ylda 25-30 bin olgu? Yaz-sonbahar aylar Endemik blgelerde en sk 11-30 yalarnda,Mikroorganizmaya bal faktrler,Vi kapsl antijeni Bakterinin alnan miktar infeksiyonun oluma olasln etkiler,Mikroorganizmaya bal faktrler,Vi kapsl antijeni Serumun bakteridisal etkisini azaltr C3 bakteri yzeyine tutunmasn engelleyerek fagositozu engeller (opsonizasyon bozulur) Makrofaj iinde bakterinin ldrlmesini engeller H2O2nin sitolitik etkisine diren salar,Konak Faktrleri,Mide asiditesi: Salmonellalar mide asidine duyarldr, gdalarla alnrlarsa bu etkiden korunurlar, aklorhidri vb Daha nce hastal geirme: baklk brakr, ancak erken antibiyotik kullanmnda 2. kez geirebilir Kronik hastalklar,immnolojik bozukluklarn bulunmas,Patogenez,M hcreleri: Peyer plaklar hizasnda, yzeyde bulunan zellemi epitel hcreleridir Bakterinin ynlendirdii endositoz: Normalde fagozitoz yapmayan intestinal epitel hcrelerini uyararak hcre iine girer,Patogenez,M hcreleri: salmonellalarn ilk hedefidir,bu hcreler salmonella ile temas edince hemen hcre iine alnrlar Peyer plaklar ve submukozal lenfoid dokuda makrofajlar tarafndan fagositize edilir İlk bakteriyemi Karacier, dalak, kemik iliinde makrofajlar tarafndan temizlenme İkinci bakteriyemi Klinik Safra kesesine yerleme,Patoloji,Tifo nodl ( makrofaj ve mononkleer hcrelerin birikmesiyle) denilen patolojik lezyon Karacier, dalak, kemik ilii gibi hemen her doku Bu dokularda granlomlarn etkisi ile damar tkanmalar ve nekrozlar Terminal ileumda nekroz, lserasyon ve delinme,Tifo-Klinik,İnkubasyon sresi: 3-60 gn (ortalama 10-14 gn) Semptomlar (abdominal ar, ate, me, krklk) Klasik tablo ate ve abdominal ar me, ba ars, itahszlk, ksrk, halsizlik, boaz ars, ba dnmesi, kas ars Birinci hafta ate ykselir, 2-3. hafta kontin ate, 4. hafta giderek der Baars, konfzyon Burun kanamas Nonpodktif ksrk İkinci hafta abdominal ar artar İshal veya konstipasyon Psikoz (5-10%) Delirium,Tifo-Klinik,Ate, bilin bulankl Rlatif bradikardi (nabz ate uyumsuzluu), diskordans Ra (gvde ve abdomende rose spot 5-30%), ta rose, rozeol Hepatosplenomegali Hasta haftalarca veya aylarca sren bir period sresince iyileir veya daha ciddi klinik tablo geliebilir,Nabz,Ate,Hastalk gnleri,Typhoid fever,Tifo-Tan,Etken organizmay izole etmek Kan kltr Dk kltr Kemik ilii kltr rose spot kltr Serolojik testler gvenilir deildir ancak tany destekleyebilir (Grubel widal testi)1/200 titre Lab: anemi, lkopeni, veya lkositoz Karacier enzim bozukluu,Tifo-Tan,Kan kltr: Atein belirmesiyle birlikte pozitif olmaya balar, 2.-3. haftaya kadar pozitif sonu vermeye devam eder Dk kltr: Genellikle bakteri, 1. haftann sonundan itibaren dkda bulunur, tedavi edilmeyenlerde bazen 4 ay sreyle pozitif kalr,Tifo-Tan,İdrar kltrnde bakteri izolasyonu dk kltrnden daha zor, zellikle 2.-3. haftalarda olaslk en fazla Kan kltrnde, etken izolasyonu ans yksek,